تهديدهایی علیه بزرگترين غار آبي جهان
ماجرا از چندي پيش و با انتشار خبر رشد جلبك ها بر ديواره هاي غار آغاز شد اما همه چيز خيلي زود به دست فراموشي سپرده شد تا آن طور كه «بهروز عشقی ملایری» استادیار دانشگاه بوعلی همدان مي گويد كار به جاهاي باريك بكشد.به گفته وي،دانشجوياني كه به تازگي از اين غار بازديد كرده اند خبر داده اند شرايط به گونه اي پيش رفته كه اكنون از مرحله رشد جلبك به مرحله رشد سرخس بر روي ديواره هاي غار رسيده ايم.توضيح ساده اين موضوع يعني مرحله به مرحله پوشش گياهي در اين غار رشد كرده و با رشد گياهان ديگر مثل گلسنگ و خزه كه صخره ها را تجزيه مي كنند،شاهد فرو ريختن سقف چشم نواز عليصدر خواهيم بود.
در حالي كه رويش جلبك ها در ديواره هاي غار به يكي از دغدغه هاي دوستداران محیط زيست تبديل شده است، «قربانعلي محمدپور» مديرکل محيط زيست استان همدان هم اين موضوع را تاييد مي كند و از احتمال از دست رفتن زيبايي و درخشش سقف كريستالي اين غار در صورت ادامه روند رشد جلبك ها خبر مي دهد.
محمد جمالي،يكي از فعالان محيط زيست همدان هم علت اصلي رويش جلبك در ديواره هاي غار عليصدر را استفاده از نورپرژكتورها براي ايجاد روشنايي در داخل غار مي داند و مي گويد: در گذشته ناظران و كارشناسان محيط زيست جلوي رشد و رويش جلبك هاي داخل غار را گرفتند، اما اين جلبك ها دوباره در ديواره هاي غار مشاهده مي شود.
فرو ريختن زيبايي نه فقط يك سقف
اما فروريختن سقف غارعليصدر به چه معناست؟عشقي ملايري زواياي مختلف اين تهديد را تشريح مي كند:« با مطالعه تاریخ جنگل های اروپا متوجه می شویم که 15 هزار سال پیش که ذوب شدن برف ها آغاز شد، در ابتدا چیزی جز آب نبود، اما بعدها جنگل های عظیم سوزنی برگ ایجاد شد. یعنی روند طبیعی این است که در ابتدا موجودی در این محیط نیست و سپس تک سلولی ها و رشد می کنند و کم کم زمینه رشد گیاهان ایجاد می شود. این می تواند برای غار علیصدر هم اتفاق بیفتد. یعنی در این محیط بکر هم با ورود موجودات زنده، کم کم حالت بکر بودن غار از میان می رود. زیبایی غار به وجود سقف دوجداره آن است که از ریزش آب در آهک ها به وجود آمده است. اگر سقف تخریب شود، مانند بخشی از دیوار غار که اکنون هست، ما با یک سقف سیاه مواجه خواهیم شد. این غار سنگی و صخره ای است و به خودی خود زیبایی ندارد. سقف زیبای غار ناشی از رسوبات آهکی است که قطره قطره ایجاد شده است. این سقف در خطر است و موجودات زنده آن را تخریب می کنند.»
حمله مهاجمان به عليصدر!
اما علت به وجود آمدن اين جلبك ها چيست؟ورود نور به غار مساوی است با ظهور حیات،ظهور جلبک‌ها! وجود صخره، جلبک و قارچ و همزیستی بین قارچ و جلبک، گلسنگها را پدیدار می‌کند. گلسنگها برای حیات احتیاج به صخره دارند، گیاهانی با ریشه‌های سطحی که صخره را تجزیه کرده و خاک را تولید می‌کنند و منجر به حفظ رطوبت می‌شوند. افزایش عمق خاک، پیدایش گیاهانی با ریشه عمیق‌تر را در پی دارد، که ادامه چنین روندی سبب ظهور خزه‌ها و گیاهان علفی و آبزی در جای جای اکوسیستم می‌شود.
سالانه يك ميليون نفر از اين غار بازديد مي كنند.حالا تصور کنید هر نفر مقداری دی اکسید کربن وارد جو بسته غار کند، این گاز اضافی همراه با نور حاصل از لامپ‌های روشنایی حجم عظیمی از گاز را وارد غار می‌کند كه اين موضوع نه فقط سبب افزایش دماي غار كه فضاي مناسبي براي رشد جلبك ها فراهم مي كند.
غاري بدون پشت و پناه
ما براي جابه جايي،حفاظت و نگهداري از يك سفال چند هزار ساله قوانين سفت و سختي داريم اما دريغ از يك دستورالعمل چند خطي براي حفاظت از غاري كه طي2ميليون سال به وجود آمده است و هر ساله پذيراي ده ها هزار بازديد كننده مشتاقي است كه ناخواسته سبب تخريب نگين همدان مي شوند.
زباله ها در دل غار
اما كاش حجم تخريب ها به همين جا ختم مي شد.محمد جمالي از فعالان محيط زيست همدان با بيان اين نكته كه بخش بزرگي از تخريب ها به وسيله گردشگران انجام مي شود مي گويد:« در خلوت ترین زمان های بازدید از غار که نیمه دوم سال است آنجا بودم، قوطی های خالی نوشابه و پاکت های خالی چیپس و پفک شناور در آب های داخل غار، من را از گردشگر بودن عده ای بازدید کننده، شرمگین کرد. در زمانی که من و دوستانم آنجا بودیم، گروه گردشگر ما به 9 نفر می رسید، و البته گروهی کم و بیش به همین تعداد هم از بازدید غار برگشته بودند. تصور اینکه در تابستان که حجم بازدیدکننده و گردشگر به هزاران هزار نفر می رسد و محوطه داخلی غار به چه صحنه ای از زباله های گردشگران عزیز در می آید، مرا متعجب می کرد! در تابستان حجم زیاد زباله های باقی مانده از گردشگران آنقدر زیاد است که کارکنان داخلی غار مجبور به جمع آوری کیسه کیسه زباله در پایان هر روز می شوند. البته زباله هایی که روی آب می مانند، ولی چه بر سر آنهایی می آید که به زیر آب می روند؟»
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند